چالش نبود شهردار در شهرهای قزوین

چالش نبود شهردار در شهرهای قزوین

بخش‌های مختلف استان قزوین با مشکل نبود ثبات در مدیریت شهری مواجهند که این امر را می‌توان با مشاهده تغییر تعداد شهردارهای شهرهای مختلف استان دریافت. از تغییر 3 سرپرست در حدود یک سال در شهرستان البرز گرفته تا آخرین تغییر که مربوط به کنار رفتن شهردار قزوین است همه و همه نشان‌دهنده تزلزل جایگاه مدیران شهری است؛ امری که نیازمند توجه بیشتر مسئولان است.  

شوراهای قزوین در طول مدت فعالیت خود در دوره جدید در بسیاری از شهرهای استان با چالش انتخاب روبه‌رو بوده‌اند. برخی از شهرهای بزرگ استان هر سال یک شهردار دارند موضوعی که داد استاندار قزوین را هم درآورد. عبدالمحمد زاهدی در یکی از جلسات شورای اداری استان به شدت به این موضوع تاخت و خواستار پرهیز از سیاسی‌کاری و تمرکز بر اصول مدیریت شهری شد.  

• نزدیکی به انتخابات

علی فرخزاد، معاون عمرانی استاندار قزوین، با اشاره به این‌که بی‌ثباتی در مدیریت شهری آثار ناخوشایندی را در اجرای پروژه‌ها و روند اجرای کار مدیریت شهری دارد، گفت: مدیریت شهری بنا بر دلایلی تغییر کرده است، اکنون 5 شهردار برای شهرهای استان قزوین در 2 ماه اخیر منصوب شده‌اند، 6 شهرداری سرپرست دارند و 4 شهرداری هم زمزمه جابه‌جایی در آنها شنیده می‌شود.

وی با بیان این‌که تلاش می‌کنیم ثبات بیشتری در مجموعه مدیریت شهری وجود داشته باشد، افزود: مصوبه هیات وزیران در مورد شرایط احراز صلاحیت شهرداران باعث شده است مبنایی برای صلاحیت و معرفی شهرداری‌ها پیش آید و امکان انتخاب افرادی که صلاحیت، تجربه و تحصیلات مرتبط دارند افزایش یابد. فرخزاد بیان کرد: یکی از دلایل ایجاد تغییرات زیاد در شهرداری‌ها نزدیکی به انتخابات است. با توجه به موضوعات مختلفی که در این زمینه وجود دارد و تاثیراتی که ممکن است شهرداری‌ها در انتخابات داشته باشند، این تغییرات صورت می‌پذیرد. همچنین کاهش درآمد شهرداری‌ها و وجود مشکلات مالی از دیگر عوامل این تغییرات است.  

معاون عمرانی استاندار قزوین گفت: در حوزه معاونت عمرانی و اداره کل شهری و شوراها سعی می‌کنیم این تغییرات را تا حد امکان و در حد حوزه اختیاراتی که داریم کم کنیم. در انتخاب نفرات مشاوره لازم را داده‌ایم تا نفراتی انتخاب شوند که تغییرات کمتری را شاهد باشیم.  وی توضیح داد: دخالت نکردن شهرداری‌ها و شوراها به مسائل سیاسی و انتخاباتی، انتخاب افرادی که دارای تجربه بیشتر، تحصیلات مرتبط و سوابق مرتبط باشند و انتفاع عموم مردم باید اولویت اصلی در انتخاب شهردارها باشد. رعایت این موارد باعث کاهش تغییرات می‌شود.  

• 2 شهر بدون شهردار در شهرستان قزوین 

محمد شفیعی، فرماندار قزوین، اظهار کرد: 7 شهرداری در حوزه بنده قرار دارند که 5 شهرداری شهردار دارند و 2 شهرداری با سرپرست اداره می‌شوند. شهردار کوهین برای تصدی بخشداری یکی از بخش‌های خارج از استان کاندید شده است و استعفا کرده است، استعفای شهردار مرکز استان قزوین نیز در روزهای اخیر روال خودش را طی کرده و به شورا و شهردار مرتبط است.

وی افزود: در کل کشور 2 بحث شخصی، اداری و مالی تاثیرگذار است. اگر بنیه اداری و مالی تقویت شود، شهردار انگیزه بیشتری برای فعالیت پیدا می‌کند. منظور از اداری تعامل بیشتر بین شورای شهر با شهردارهاست که در نتیجه آن ثبات سیستم مدیریتی افزایش می‌یابد. همچنین هرچه دخل و تصرف شورا در امور غیرضروری شهرداری کمتر شود تا شهردار با اختیارات متناسب خود بتواند فعالیت کند، ثبات افزایش می‌یابد. شورای شهر باید در چارچوب اختیارات خود عمل کند و افراط و تفریط نداشته باشد.  

فرماندار قزوین ادامه داد: اگر شوراهای کل کشور به کارهای جزئی، اجرایی و عمرانی که در حد اجراییات است ورود نکنند یا استخدامات تحمیلی صورت نگیرد، انگیزه کار در شهرداری افزایش می‌یابد. افزایش انگیزه، درآمدزایی بیشتر را برای شهرداری به دنبال دارد. همچنین افزایش اختیارات شهردار خدمت‌رسانی بیشتر و بهتر را در پی دارد.  

• نگاه‌های سیاسی

سیده حمیده زرآبادی نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک با اشاره به حاشیه‌های پیش‌آمده در خصوص انتخاب شهردار الوند به همشهری گفت: در شرایطی که مدت‌هاست از گزینه‌های متعددی رونمایی می‌شود، نباید با پیچیده کردن بی‌مورد موضوع، فرار از شفافیت و بیان موضوعات متناقض اذهان عمومی را متشنج کرد، چراکه در این بین فقط مردم متضرر خواهند شد.  

وی تصریح کرد: برای انتخاب شهردار باید شرایط احراز و صلاحیت تخصصی افراد از سوی اعضای شورا با جدیت بررسی شود و گزینه‌ای انتخاب شود که بتواند در مدیریت شهری کارگشا باشد. متاسفانه برخی نگاه‌های سیاسی و اصرار بر گزینه‌ها و نه توانمندی و تخصص آنها باعث ایجاد حاشیه در برخی از ‌شهرداری‌های قزوین شده است.

رئیس مجمع نمایندگان استان ادامه داد: از اعضای شوراهای شهر می‌خواهیم هرچه سریع‌تر موضوع انتخاب شهردارها تعیین تکلیف شود تا کار مردم فدای بازی‌های سیاسی و رسانه‌ای نشود.  زرآبادی از اعضای شورای اسلامی شهرهای استان خواست تخصص، تعهد لازم و سابقه مدیریتی را سرفصل انتخاب‌های خود قرار دهند و از نیروی‌های متخصص و خلاق در عرصه مدیریت شهری بهره گیرند.  وی در خصوص انتخاب شهردار قزوین افزود: امیدواریم با جمع‌بندی اعضای شورای اسلامی شهر موضوع مدیریت شهری در قزوین نیز به سرانجام مطلوب برسد و مسیر توسعه شهر طبق سند چشم‌انداز ریل‌گذاری شود.

• دومین شهر استان بدون شهردار 

از بهمن‌ سال گذشته شهر الوند به عنوان دومین شهر استان بدون شهردار و با سرپرست اداره می‌شود. شوراها بعد از چندین انتخاب هنوز نتوانسته‌اند بر سر گزینه‌ای برای مدیریت شهر الوند توافق کنند.  مهتاب بهرامی، رئیس شورای اسلامی شهر الوند، درباره روند انتخاب شهردار جدید الوند گفت: بعد از اطلاع‌رسانی‌ها درباره انتخاب و معرفی شهردار جدید، بیش از ده‌ها گزینه از استان‌های قزوین، تهران، لرستان و خراسان‌ جنوبی سوابق کاری و تحصیلی خود را به شورای اسلامی ‌شهر الوند ارائه کرده‌اند و برخی افراد نیز به صورت حضوری در شورا حضور یافته‌اند. پس از تحویل سوابق داوطلبان به دبیرخانه پارلمان محلی الوند، اعضای شورا در جلسات فوق‌العاده پیشینه حرفه‌ای این افراد را براساس شاخصه‌هایی مانند سابقه درخشان در عرصه مدیریت شهری، تحصیلات عالیه مرتبط و خوشنامی در حوزه اجرا بررسی خواهند کرد.  

وی خاطرنشان کرد: با ارزیابی شاخصه‌های مذکور، افراد گزینش‌شده با حضور در صحن شورا برنامه‌های خود را برای شهرداری الوند ارائه می‌کنند و شایسته‌ترین گزینه از این جمع انتخاب خواهد شد. اکنون کارهای جاری شهرداری الوند را سرپرست پیگیری می‌کند و روزهای آینده تکلیف انتخاب شهردار جدید معلوم خواهد شد.

• شتاب کارهای عمرانی 

محمد نصیری، سرپرست فرمانداری شهرستان البرز، در این باره گفت: در حوزه البرز، 4 شهرداری وجود دارد که 3 شهرداری با شهردار و یک شهرداری (الوند) با سرپرست اداره می‌شود. هر شهردار با طی مراحل قانونی انتصاب، معرفی و منصوب می‌شود.  وی از اعضای شورای اسلامی شهر الوند خواست تا موضوع انتخاب شهردار را هرچه سریع‌تر در دستور کار قرار دهند تا با حفظ فصل کاری شهرداری‌ها، کارهای عمرانی از شتاب بیشتری برخوردار شود.  

•  آبیک شهردار ندارد

شهرام احمدپور، فرماندار آبیک، با بیان این‌که شهرداری در شهرستان آبیک نداریم، اظهار کرد: در حوزه آبیک 2 شهرداری وجود دارد که هر 2 دارای سرپرست هستند. شهردار خاکعلی به عنوان شهردار شال معرفی شد و خاکعلی هم‌اکنون با سرپرست اداره می‌شود. اکنون سرپرست به عنوان شهردارپیشنهادی به استانداری معرفی شده است. شهردار آبیک هم به دلیل این‌که بر سر مسائلی با اعضای شورا به توافق نرسید بعد از 5 ماه استیضاح شد و هم‌اکنون این شهر با سرپرست اداره می‌شود و اعضای شورا در فکر انتخاب شهردار هستند.  

وی یادآور شد: تعامل بهتر بین شورا و شهرداری می‌تواند باعث کاهش مشکلات این حوزه شود. شایسته است اعضای شورا سعه صدر و تحمل خود را بالا برند و به شهردار فرصت بیشتری دهند. انجام این 2 مورد کمک می‌کند مشکلات مربوط به مدیریت شهری کاهش یابد.  فرماندار آبیک افزود: یکی از مشکلاتی که شهرداری‌ها با آن مواجهند بحث نقدینگی است که باعث می‌شود پروژه‌ها با تاخیر پیش روند یا حتی اجرا نشوند؛ در نتیجه مطالبات مردم بالا می‌رود و این امر فشار را افزایش می‌دهد و باعث بروز مشکلاتی در بحث مدیریت شهری می‌شود.  

• لازمه آموزش اعضای منتخب شوراها 

رضا طاهری، فرماندار تاکستان، وضعیت این شهرستان را تنها با یک شهر بدون شهردار (تاکستان) از 5 شهر، با ثبات‌تر از سایر شهرستان‌ها خواند و درباره دلایل این ثبات مدیریتی گفت: در شهرهای مختلف تاکستان سعی شده است شهرداری انتخاب شود که دارای تجربه، تحصیلات مرتبط و انگیزه کافی است.  وی توضیح داد: تغییرات پی در پی شهردار مشکل‌آفرین است، زیرا تا فرد جدید بخواهد نسبت به محیط، پرسنل، برنامه‌های شهری، محلات و... شناخت پیدا کند، اعضای محترم شورای شهر شهردار را استیضاح یا او را مجبور به استعفا می‌کنند یا این‌که خود شهردار بنا بر مشکلات موجود استعفا می‌دهد.

فرماندار تاکستان بیان کرد: کنترل بیشتر روی انتخاب کاندیدهای انتخابات شورای اسلامی شهر می‌تواند کمک‌کننده باشد. همچنین بعد از انتخاب شدن اعضای شورای شهر توسط مردم، این افراد مورد آموزش‌های مستمر قرار گیرند تا در فضای هیجانی، احساسی و سیاسی دست به انتخاب اشتباهی نزند که در آینده نزدیک مجبور به تغییر دادن شهردارها شوند.  

• تغییر شهردار قزوین

هرچند حواشی متعددی موجب شده است موضوع انتخاب مدیران شهری در شهرهای بزرگ استان به چالشی برای پارلمان محلی بدل شود، ولی به نظر اهتمامی برای حل این چالش وجود ندارد. با رفتن علی صفری، شهردار قزوین، در روزهای اخیر انتخاب مدیریت شهری به گره کور این روزهای استان بدل شده است. خبر رفتن شصت‌ودومین شهردار قزوین از عمارت شهرداری از شایعه تا واقعیت فقط 2 ماه طول کشید و با وجود تمام تکذیب‌ها نامه استعفای او به صحن شورا رسید تا شورایی‌ها در جلسه غیرعلنی به این موضوع بپردازند.  

فرج‌الله فصیحی‌رامندی، عضو شورای اسلامی شهر قزوین، در گفت‌وگو با همشهری در خصوص دلایل استعفای شهردار گفت: با وجود انتشار اخباری در خصوص مشکلات شهردار و درخواست برخی از اعضای شورای اسلامی شهر برای تشریح موضوع در صحن شورا، وی از پاسخگویی در این موضوع سرباز زد و مسائل مطرح‌شده را شایعه خواند، ولی با گذشت 2 ماه نامه استعفای خود را به شورا تحویل داد و این به معنای پایین کار علی صفری بود.  

وی در پاسخ به این سوال که تکلیف صندلی مدیریت شهری چه خواهد شد، ابراز کرد: در 3 ماه آینده کاندیدها مطرح می‌شوند و پس از بررسی در صحن شورا کاندیدای مورد نظر انتخاب خواهد شد. امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن به این مهم دست یابیم.  این عضو شورای اسلامی شهر قزوین در خصوص انتصاب محمد درافشان به عنوان سرپرست نیز توضیح داد: این انتصاب با اما و اگرهای بسیاری همراه بود ولی با توجه به کوتاه بودن مدت حضور ایشان امیدواریم مشکلی مدیریتی جدی تا انتخاب شهردار جدید نداشته باشیم.  

• دلایل مطرح‌نشده استعفای شهردار 

هرچند با وجود تمام شایعات مطرح‌شده هنوز رسانه‌ای نتواسته است از دلایل استعفای پرابهام صفری، شهردار قزوین، رمزگشایی کند، ولی شهردار قزوین درباره چرایی استعفایش به خبرنگاران توضیح نداد و به همین جمله بسنده کرد: «دلایل استعفا را بعد از موافقت و پذیرش استعفای بنده توسط شورای اسلامی شهر در گفت‌وگوی کامل با رسانه‌ها اعلام خواهم کرد». 

صفری افزود: شروطی برای شورای شهر نداشته‌ام‌ و استعفای بنده قطعی است ولی هرجا که باشیم در خدمت مردم و نظام خواهم بود.  حالا با وجود پذیرش استعفا و حتی تعیین سرپرستی تا انتخاب شهردار جدید گویا شهردار سابق قزوین علاقه‌ای برای مطرح کردن دلایل استعفایش ندارد.  دلایل استعفای او به این سبب حائز اهمیت است که پارلمان شهری قزوین در ظاهر همه اختیارات لازم را در اختیار شهردار قرار داده بود و شهردار قزوین مشکلات ساختاری دیگر شهرداران استان را که به دلیل فشارهای گاه و بی‌گاه شوراییان مجبور به استعفا شده بودند نداشت.  

• دفاع ازحقوق شهرداران

مرتضی ململی، رئیس پیشین مجمع شهرداران استان قزوین، معتقد است نظارت‌ها در بخش بازرسی و ارائه پیشنهادهای لازم به شهرداران برای رفع نقاط ضعف در حوزه شهرداری‌ها بسیار ضروری است، اما در این حوزه باید عملکردها به گونه‌ای باشد که شهرداران در نگاه اول متهم نشوند.  وی خاطرنشان کرد: باید ازحقوق شهرداران دفاع شود زیرا به دلیل مسئولیت سنگین همه شهرداران با تشکیل هر پرونده‌ای در قسمت بازرسی دچار استرس زیادی می‌شوند و با محض گشودن پرونده برای هر شهردار هنوز بررسی صورت نگرفته و رأی صادر نشده آن شهردار متهم به خلاف می‌شود.  رئیس پیشین مجمع شهرداران استان قزوین ادامه داد: از مسئولان نظارت شهرداری‌ها درخواست می‌کنیم در نوع نظارت‌ها ورود پیدا کنند و کمک شهرداران باشند. از آنان می‌خواهیم ابتدا مشکلات و ضعف‌ها را مطرح کنند و اگر پاسخ لازم از سوی شهرداران داده نشد اقدام عملی انجام دهند.  

علی رحمانی، فرماندار بویین‌زهرا، با بیان این‌که تمامی شهرداری‌های این شهرستان با شهردار اداره می‌شوند، گفت: در برخی موارد درخواست‌ها از شهرداران خارج از وظایف آنهاست. لابی‌گری برای انتخاب شهردار و فشار مردم را می‌توان از دلایل دیگر تغییر شهردارها دانست. شهرداران با اعتبار، نوآوری و برنامه‌ریزی می‌توانند موفق باشند.

وی یادآور شد: شوراها باید توانمندتر و با استقلال فکری بیشتر شخص شایسته و متخصص را انتخاب کنند و این امر بدون دسته‌بندی انجام شود. گاهی ورود به مسائل سیاسی و حزبی به مقداری زیاد است که باعث می‌شود شهردار از وظیفه اصلی خود که ارائه خدمات شهری است غافل شود. همچنین گاهی تغییر یک حزب باعث تغییر شهردار می‌شود و این به اداره شهر ضربه وارد می‌کند. داشتن تعامل با گروه‌های مختلف از جمله شوراها، مسئولان شهرستانی، مسئولان بخشی و استانی می‌تواند سازنده باشد به شرطی که دچار افراط نشوند.  

• ثبات مدیریت نداریم

سپهر آزاد، کارشناس سیاسی، گفت: در استان ثبات مدیریت وجود ندارد. ثبات مدیریت به معنی مدیریت دائمی و طولانی‌مدت یک فرد نیست، بلکه مبتنی بر سیاست و برنامه‌ریزی برای چشم‌انداز بلندمدت است. این سیستم در ایران رواج چندانی ندارد و مدیریت و برنامه‌ریزی متکی بر شخص است به این معنی که با آمدن فرد جدید تمام آنچه مسئول قبلی برنامه‌ریزی کرده است تغییر می‌کند و برنامه و افراد جدید جایگزین می‌شوند.  

وی اظهار کرد: به دلیل نبودن سیستم برنامه‌ریزی‌شده به ناچار باید به وجود افرادی بسنده کرد که در این زمینه صلاحیت دارند، اما متاسفانه در برخی مواقع این مورد حداقلی هم رعایت نمی‌شود و باعث می‌شود به ناچار تغییرات پی در پی رخ دهد که موجب از بین رفتن اعتماد مردم نیز می‌شود.  
این کارشناس سیاسی افزود: شهر موجود زنده‌ای است که به یک فرد متخصص نیاز دارد تا بتواند با مدیریت صحیح آن را به رشد و نمو برساند، ولی معضل اینجاست که گاهی افراد با توجه به تخصص انتخاب نمی‌شوند بلکه با توجه به نوع نگرششان انتخاب می‌شوند. داشتن صلاحیت و امین بودن یک فرد مهم است ولی نباید فقط این وجه قضیه در نظر گرفته شود و داشتن تخصص نیز در این زمینه الزامی است.